بلوغ چیست؟

بلوغ در لغت به معنی کامل شدن و به حد کمال رسیدن است. سن شروع بلوغ در پسران معمولاً ۱۰ – ۱۴ سال سالگی است. در این دوران تغییرات چسمی و روانی آنچنان سریع و همه جانبه است که نوجوان را گاه دچار تشویش و نگرانی کرده و تصمیم گیری ها را برایش مشکل می سازد و گاهی موجب بروز مشکلاتی در برخورد وی با خانواده و مردم می شود.

سن رسیدن به بلوغ متفاوت است: بلوغ می تواند در هر زمانی بین ۱۰ تا ۱۹ سالگی اتفاق افتد ، ولی متوسط سن بلوغ در دختران ۱۱ سالگی است و پسران یک یا دو سال بعد از آن به سن بلوغ می رسند . این تفاوتها در سن بلوغ به همان اندازه که مربوط به خود فرد است به مسایل اجتماعی هم در هر دو جنس مربوط می شود .

علل بلوغ

هورمونها باعث بروز بلوغ می شوند از حدود ۵ سال قبل از بلوغ جنسی ، میزان کمی از هورمونهای جنسی تولید و ترشح می شوند ، که این میزان به تدریج در دوران بلوغ افزایش می یابد و سبب تکامل ساختمانی دستگاه تناسیلی و عمل غدد جنسی می شود .

این هورمونها از غده ای به نام هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد و نیز از غدد جنسی ( بیضه ها در پسران و تخمدانها در دختران ) ترشح می شوند و با تأثیرگذاری بر سایر غدد و اثر متقابل بر یکدیگر سبب رشد و تکامل بیضه و سایر اعضاء تناسلی و بروز صفات ثانویه جنسی می شوند . این اثرات متقابل در تمام طول حیات باروری افراد ادامه دارد و بتدریج کاهش می یابد .

بنابراین پیدایش بلوغ بر اثر ترشح هورمونهای جنسی است و فعالیت های هورمونی سبب بروز تظاهرات بلوغ می شود که صفات اولیه و ثانویه جنسی نامیده می شوند . صفات اولیه جنسی مربوط با اعضای دستگاه تناسلی است و صفات ثانویه جنسی شامل رویش موی صورت و ناحیه تناسلی و بم شدن و تغییر آهنگ صدا در پسران و رویش موی ناحیه تناسلی و تغییرات اندامها در دختران است . در زمان بلوغ هورمونهای جنسی به تدریج افزایش می یابند و تغییرات بدنی را سبب می شوند . بنظر می رسد در سن ۱۶ تا ۱۷ سالگی سطح هورمون مردانه ( تستوسترون ) در خون خیلی زیاد می شود و سپس به آهستگی کاهش می یابد تا در افراد بزرگسال به میزان ثابتی برسد

تغییرات جسمی در دوران بلوغ:

این تغییرات به علّت اثر موادی به نام هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون که از غدد جنسی مردانه ترشح می شود بوجود می آید.

1. رشد ناگهانی قد، وزن و ابعاد بدن
2. رشت موهای زاید در قسمت های مختلف بدن
3. در صورت نیز ریش و سبیل ظاهر می شود و موهایی روی قفسه سینه رشد می کند.
4. صدای کودکانه کم کم دورگه و کلفت شده و به اصطلاح مردانه می شود.
5. در اثر افزایش عدد چربی ممکن است جوش هایی روی صورت و گاهی در کمر و … ظاهر می شود که به این جوش ها، جوش جوانی یا آگنه گفته می شود.
6. به علّت افزایش غدد عرق ممکن است بدن شما بوی خاص بدهد.
7. بزرگ شدن ناحیه تناسلی و ظهور احتلام

تغییرات روانی در درون بلوغ:

تغییرات روحی دوران بلوغ ممکن است به اشکال زیر تظاهر کند.تمایل به گوشه نشینی، احساس دلتنگی و خستگی، ناسازگاری، مخالفت های اجتماعی و …ممکن است شما در لحظاتی کوتاه یا طولانی چند تا از این تغییرات را تجربه کرده باشید:

• دلتان بخواهد بیشتر اوقات تنها باشید.
• مسائل کم اهمیبت برایتان اهمیّت حیاتی پیدا کند.
• نزدیکان خود را مثل سابق دوست نداشته باشد و …